17 października

Seminarium “Poza architekturę trwogi.”

Seminarium miało na celu zgłębienie złożonej relacji między pamięcią a traumą w kontekście miejsc upamiętnienia. W trakcie wydarzenia prelegenci zaprezentowali sposoby, w jaki przestrzenne formy upamiętnień mogą pomóc w oswajaniu emocji związanych z trudną przeszłością, a także jaką rolę odgrywa krajobraz w którym powstają. Przedstawili także możliwości tworzenia upamiętnień alternatywnych do tych dominujących i bardzo emocjonalnych, które są często stosowane w takich miejscach.

Program wydarzenia

17 października 2027 roku w Warszawskim Pawilonie Architektury ZODIAK odbyło się Seminarium Poza architekturę trwogi zorganizowane przed Fundacje Formy Wspólne oraz ZODIAK Warszawski Pawilon Architektury. Podczas prezentacji i dyskusji poruszono temat alternatyw dla architektury strachu, jak upamiętniać, nie wywołując u zwiedzających strachu i traumy.

Seminarium składało się z trzech paneli.

Pierwszy z nich, zatytułowany „Strach i pamięć”, dotyczył teoretycznych podstaw zagadnienia strachu w upamiętnieniach ze szczególnym uwzględnieniem wydarzeń XX wieku. Omówiono psychologiczne wzorce zachowań w miejscach pamięci, najbardziej znane dzieła architektury i ich wpływ na widza, a także nowe trendy w projektowaniu wystaw w miejscach pamięci związanych z Holokaustem.

Drugi panel, zatytułowany „W krajobrazie strachu”, przybliżył uczestnikom problem oddolnych, spontanicznych upamiętnień pojawiających się w krajobrazie pamięci w wyniku lokalnych działań, nie inspirowanych przez żadne instytucje. Omówiono tu przypadki mieszkańców wsi, którzy upamiętniają byłych żydowskich mieszkańców, wykorzystując bardzo ograniczone środki, bez wiedzy i pomocy z zewnątrz. Na drugim biegunie podjęto temat komercyjnych konkursów dla młodych architektów, którzy zajmują się tematem pamięci i emocji w architekturze, nie odnosząc się do konkretnych miejsc pamięci, ale odpowiadając na potrzebę wyrażania siebie w architekturze.

Trzeci panel, „Poza architekturą strachu”, skupił się na znalezieniu alternatywy dla strachu w architekturze pamięci. Trzy prezentacje przedstawiały trzy różne sposoby uniknięcia zastraszenia widza w miejscu naznaczonym zbiorową traumą. Pierwsza prezentacja dotyczyła architektury na przykładzie Muzeum w Sobiborze, druga traktowała o podejściu artystycznym, a trzecia o alternatywie do powyższych - praktykach inkluzywnych, takich jak taniec, spacery czy uprawa roślin leczniczych.
Dyskusja podsumowująca była bardzo intensywna, co dowodzi, że temat konferencji był interesujący, a rozmowa na zaproponowany temat bardzo potrzebna.

Seminarium zostało zorganizowane przez Fundację Formy Wspólne, Fundację Zapomniane we współpracy z Warszawskim Pawilonem Architektury ZODIAK. W wydarzeniu wzięli udział mieszkańcy miasta, badacze kulturoznawstwa i antropologii, aktywiści miejscy z Warszawy i okolic, pracownicy naukowi Politechniki Warszawskiej i Uniwersytetu Warszawskiego, urzędnicy Ministerstwa Kultury.

Organizacja

Partnerzy

Sponsorzy