Breslau/Wrocław 1933-1949: Studia nad topografią Zagłady
Program wydarzenia
W ramach projektu MultiMemo nasza partnerska organizacja Fundacja Urban Memory 23 i 24 listopada 2023 zorganizowała we Wrocławiu cykl trzech wydarzeń związanych z premierą książki „Breslau/Wrocław 1933 – 1949: Studia nad topografią Zagłady”, poruszającej tematykę związaną z projektem. Cykl obejmował: 1) sesję naukową, 2) sesję publiczną w ramach cyklu OP_BOOKS oraz 3) spacer miejski po miejscach żydowskich związanych z historią Zagłady omawianą w książce. UMF wraz z partnerami, Politechniką Drezdeńską, Katedrą Judaistyki Uniwersytetu Wrocławskiego, Fundacją OP ENHEIM i Niemiecko-Polską Fundacją Ochrony Zabytków Kultury zaprosił społeczność akademicką i szeroką publiczność Wrocławia na cykl spotkań z redaktorami Marią Luft i prof. Tim Buchen oraz współautorami książki: Annelies Augustyns, Karoliną Jarą, Agnieszką Jabłońską i Danielem Ljunggrenem.
W książce, która była tematem naszego cyklu wydarzeń, autorzy rzucają nowe spojrzenie na historię Holokaustu we Wrocławiu. Interdyscyplinarny zespół wybrał różne perspektywy i konteksty, w których wykluczenie, prześladowania i eksterminacja zachodziły w przestrzeni miejskiej oraz zrekonstruował miejsca i sfery życia Żydów: pracę i mieszkanie, religię i politykę, sztukę i kulturę. Skutki Zagłady badano także z perspektywy czasu – np. w odniesieniu do cmentarzy, kartografii miejskiej, wspomnień o Wrocławiu czy źródeł archiwalnych dotyczących Zagłady. Rozmowy w ramach cyklu wydarzeń dotyczyły m.in.: znaczenia topografii oraz przyjętego nietypowego przedziału czasowego badań, 1933–1949, w odróżnieniu od zwyczajowego spojrzenia na historię Wrocławia przed i po 1945 r. Przyjęta perspektywa pozwoliła nam dostrzec przenikanie się światów, przedwojennego i powojennego oraz dostrzec ciągłość niektórych procesów, jak funkcjonowanie szkoły w budynku przy obecnej ulicy Żelaznej, likwidacja cmentarza żydowskiego przy ulicy Gwarnej, czy współczesne wyzwania związane z upamiętnieniem niektórych miejsc, jak np. terenu po Nowej Synagodze przy ul. Łąkowej, gdzie do dziś znajdują się XIX-wieczne fundamenty budowli.
Książka jest efektem kilkuletnich prac badawczych międzynarodowego interdyscyplinarnego zespołu składającego się z 22 osób z 6 krajów, prowadzonych w latach 2018–2021 przez Politechnikę Drezdeńską. Została opublikowana w październiku 2023 roku przez Neofelis Verlag, a teksty zostały napisane w języku angielskim lub niemieckim.
fot. Wojciech Chrubasik
Partnerzy
Sponsorzy
-
Projekt jest finansowany przez Unię Europejską (CERV-2022-REM) i bierze w nim udział dziewięciu europejskich partnerów: FestivALT, UMF, Fundacja Zapomniane, JCC Warsaw, Fundacja Formy Wspólne, Fundacja Dokumentacji Cmentarzy Żydowskich, CEJI – A Jewish Contribution to an Inclusive Europe, Uniwersytet w Würzburgu oraz Hochschule für Jüdische Studien Heidelberg.